एआई र STEAM अनलाइन शिक्षा कार्यक्रम

एआई र STEAM अनलाइन शिक्षा कार्यक्रम
यो नमुना कार्यक्रमले काठमाडौंका शीर्ष शैक्षिक संस्थाका स्वयंसेवकहरूको विशेषज्ञता प्रयोग गरी ग्रामीण समुदायहरूमा रहेको शैक्षिक खाडल पुर्ने लक्ष्य राखेको छ।
कार्यक्रमको संरचना
यो पहलले काठमाडौंमा एउटा केन्द्रीय हब, जसलाई "स्मार्ट क्लासरूम" भनिन्छ, स्थापना गर्नेछ। यो स्मार्ट क्लासरूम दुईतर्फी लाइभ सञ्चारका लागि आवश्यक प्रविधिले सुसज्जित हुनेछ। यो हब कुलीन शैक्षिक संस्थाका स्वयंसेवक शिक्षकहरूको परिचालन केन्द्र हुनेछ। ग्रामीण विद्यालयहरूमा, पाठहरू प्राप्त गर्नका लागि कम्प्युटर, क्यामेरा, र इन्टरनेट जडान भएको विशेष कक्षा कोठाहरू स्थापना गरिनेछ।
मुख्य अवयवहरू
१. पाठ्यक्रम र सामग्री
यो कार्यक्रम नेपाल सरकारको कक्षा ९ र १० को पाठ्यक्रमसँग मिल्ने गरी डिजाइन गरिनेछ, तर यसमा एआई (कृत्रिम बौद्धिकता) र STEAM (विज्ञान, प्रविधि, इन्जिनियरिङ, कला र गणित) अवधारणाहरूलाई एकीकृत गर्न विशेष जोड दिइनेछ। यसमा पाठ्यपुस्तकभन्दा बाहिर गएर पूरक र आकर्षक सामग्रीहरू विकास गरिनेछ।
* एआई: मेसिन लर्निङ, डेटा, र एल्गोरिदम जस्ता आधारभूत अवधारणाहरूलाई सरल र दैनिक जीवनसँग सम्बन्धित उदाहरणहरू प्रयोग गरी परिचय गराइनेछ।
* STEAM: विज्ञान, प्रविधि, इन्जिनियरिङ, कला, र गणितलाई जोड्ने व्यावहारिक परियोजनाहरूलाई प्रोत्साहन गरिनेछ। यसमा सामान्य रोबोट बनाउने, सर्किट डिजाइन गर्ने, वा डिजिटल कला सिर्जना गर्न कोडिङ प्रयोग गर्ने जस्ता कार्यहरू समावेश हुन सक्छन्।
२. शिक्षक भर्ती र तालिम
यस परियोजनाको सफलता यसका स्वयंसेवकहरूमा निर्भर गर्दछ। कार्यक्रमले काठमाडौंका विश्वविद्यालय र कलेजहरूसँग साझेदारी गरी विद्यार्थी, अनुसन्धानकर्ता, र प्राध्यापकहरूलाई स्वयंसेवक शिक्षकको रूपमा भर्ती गर्नेछ। उनीहरूलाई अनलाइन प्लेटफर्मलाई प्रभावकारी रूपमा कसरी प्रयोग गर्ने र ग्रामीण क्षेत्रका विद्यार्थीहरूका लागि शिक्षण विधिहरू कसरी अनुकूलन गर्ने भन्ने बारेमा तालिम दिइनेछ। यसको मुख्य लक्ष्य जटिल विषयहरूलाई बुझ्न सजिलो र रोमाञ्चक बनाउनु हुनेछ।
३. प्राविधिक पूर्वाधार
परियोजनाका लागि काठमाडौं र ग्रामीण दुवै विद्यालयहरूमा स्थिर र भरपर्दो प्राविधिक सेटअप आवश्यक हुनेछ।
* काठमाडौं हब: सहज रियल-टाइम शिक्षणका लागि उच्च-गतिको इन्टरनेट जडान, उच्च-गुणस्तरका क्यामेराहरू, र अडियो उपकरणहरू आवश्यक हुनेछ।
* ग्रामीण विद्यालयहरू: विद्यार्थीहरूलाई सहभागी हुनका लागि प्रोजेक्टर वा ठूलो स्क्रिन भएको एक विशेष कम्प्युटर प्रयोगशाला वा कक्षा कोठा आवश्यक हुनेछ। नेपालका धेरै ग्रामीण क्षेत्रहरूमा इन्टरनेटको चुनौतीलाई ध्यानमा राख्दै, OLE नेपाल जस्ता संस्थाहरूले सफलतापूर्वक कार्यान्वयन गरेजस्तै अफलाइन सर्भरमा सञ्चालन हुन सक्ने किफायती, कम ऊर्जा खपत गर्ने कम्प्युटर प्रयोगशालाहरू प्रयोग गर्नु एक प्रभावकारी रणनीति हुनेछ। यसले विद्यार्थीहरूलाई इन्टरनेट जडान नहुँदा पनि पूर्व-रेकर्ड गरिएका सामग्री र अन्तर्क्रियात्मक मोड्युलहरू पहुँच गर्न मद्दत गर्नेछ।
४. चरणबद्ध विस्तार योजना
पहिलो कदमको रूपमा, यो नमुनाको प्रभावकारिता परीक्षण गर्न र कुनै पनि चुनौतीहरूको समाधान गर्नका लागि थोरै संख्यामा विद्यालयहरूलाई लक्षित गरी एक पाइलट परियोजना सुरु गरिनेछ। कार्यक्रमलाई सफलतापूर्वक परिष्कृत गरेपछि, यसलाई नेपालका विभिन्न ग्रामीण क्षेत्रका थप विद्यालयहरूमा विस्तार गर्न सकिन्छ। यसको अन्तिम लक्ष्य राष्ट्रिय शैक्षिक लक्ष्यहरूसँग मेल खाने दिगो, मापनयोग्य नमुना सिर्जना गर्नु हो। यसमा शिक्षा, विज्ञान तथा प्रविधि मन्त्रालय र अन्य गैर-सरकारी संस्थाहरूसँग सहकार्य गरी सहयोग प्राप्त गर्ने र कार्यक्रम राष्ट्रिय शैक्षिक लक्ष्यहरूसँग मेल खाने सुनिश्चित गर्ने कार्य पनि समावेश हुनेछ।